Evimizdeki gizemli dışkı

Dışkıdan tür teşhisi pek de keyifli bir uğraştır esasında... çekmecemde hala bir kutuda 1994 yılında Kanada'nın Yeni İskoçya (Nova Scotia) eyaletinde bulduğum bir Amerikan geyiği veya mus (Moose) dışkısını sakladığımı itiraf edeyim - pek çok kuş gözlemcisi arkadaşım da evlerinde mutlaka bir baykuş topağı (pellet) saklarlar doğrusu. Bu bebekliğimizde kakamıza meraklı olduğumuz anal devreyi tam üstümüzden atamadığımızdan dolayı değil herhalde, ama merak duygusu bir ömür boyu...

Dolayısıyla evimizin muhtelif yerlerinde bir gizemli dışkı bulduğumuzda merak duygusuyla hemen evdeki dışkı teşhisi içeren kitaplarıma sarıldım. İlk aklıma gelen evimizde bir gelincik olduğuydu... Neden gelincik derseniz, nedeni biraz kuş dışkısına benzese de hem dışkının büyüklüğü küçük kuşlar için fazla büyüktü hem de dışarı çıkmak için cama çarpıp durmasından zaten mutlaka anlardık. Üstelik bütün pencereler sivrisineğe karşı telle kaplandığı için de bu mevsimde zaten kuşun eve girip çıkmasına imkan yoktu... bir de çatıdaki tıkırtıları düşününce belki çatıya açılan küçük kovuklardan inmiştir diye düşündük, onun için gelincik diye umduk!

bkz. https://tr.wikipedia.org/wiki/Gelincik_(memeli)

Tarif edecek olursak bir defa dışkı küçüktü yani yaklaşık 2 cm uzunluğunda ince ve siyah biraz da sanki yenilen kemikten kaynaklandığını sandığım beyazlık vardı... üstelik içini deştiğimde bir sürü böcek dış iskeleti ile karşı karşıya kalmıştık, yani bir kez dağılınca un ufak oluyordu. Gelinciğin küçük kemirgenler dışında böcek ve örümcekle beslendiğini biliyordum. Hem keşke gelincik olsa diye düşündük - evde bizimle yaşayan bir gelincik düşünsenize! Çocukluğumda babamdan kışın ocağın yanına kıvrılıp yatan, normalde tavan arasında yaşayan gelincik hikayeleri duymuş birisi olarak gelincik olmasını çok istedim doğrusu... gelincik böcek, fare ve sürüngen yediği için evde olmasının bir zararı değil tam tersine yararı da olacaktı... gel gör ki araştırma hevesim kolay ikna olmadığım için sönmedi... araştırmaya devam ettim.

Bir dışkı teşhis anahtarı basit bir soruyla başlıyordu...

Ucunda bir beyazlık var mı? Evet deyince hemen seni kurbağa ve yılanlar bölümüne atıyordu... demek gelincik değil kurbağa veya yılandı bu dışkının müsebbibi.

Anlaşılan kurbağa ve yılanlar çiş yapmıyor bunun yerine çişi dışkı ile paketleyip beraber dışarı atıyormuş - bu beyazlık ise çişin içindeki azottan kaynaklanıyormuş - dolayısıyla bu beyazlığın artık sıvılaşmış bir kemik değil azot içerdiğini ve bu yüzden kurbağa dışkısının tarımsal gübre olarak kuş dışkısıyla aynı mahiyette ve faydada da olduğunu öğrenmiş olduk.

Bu büyüklükteki bir dışkı şayet bir yılandan geliyorsa evimizde bayağı büyük bir yılan vardı - doğrusu buna da sevinmedik değil. Çünkü evde yaşayan bir yılan yine haşeratı temizleyeceği gibi bize de bir zararı olmazdı, zaten evin içi serin olduğu için pek de hareketli olmayacaktı - ama bu kadar büyük bir yılan olsa herhalde görürdük.

Ya kurbağa? Peki hani şu evin etrafında gördüğümüz kurbağalardan eve girmiş bir tanesi olamaz mıydı üstelik 1.9 cm uzunlukta bu dışkıyı bir kurbağa çıkartabilir miydi?

Tabi ya - 15 cm boya kadar büyüyebilen bizim buralarda sürekli gördüğümüz Siğilli Kurbağa, latince adıyla Bufo Bufo olabilirdi pek tabii - siğilli dendiğine bakmayın çok yakışıklı kendisi 

bkz. 

http://www.arkive.org/common-toad/bufo-bufo/image-A24405.html#src=portletV3api

o siğil denilen şeyler saldırıya uğradığında güçlü birer zehir salgılayan bezler. Onun için yırtıcı kuşlar ve memeliler pek yemeye cesaret edemiyor onları. Daha fazla bilgi için ise bu harika sayfayı gözden geçirebilirsiniz

http://www.turkherptil.org/IcerikDetay.asp?IcerikKatId=&TurId=476

Gizem halen sürüyor - büyük ihtimalle evimizde bir yerlerde sessiz sakin bir büyük kurbağa sobanın veya kanepenin altında, perdelerin etekleri altında geceyi bekliyor. Evde sesler kesilince ortaya çıkacak ve evdeki böcekleri tek tek temizleyecek afiyetle. 

Kendisiyle şahsen tanıştığımızda buraya bir not düşerim mutlaka, umarım bu yazıyla dışkı bilimin (scatology) büyülü dünyasına siz de aşina olmuşsunuzdur.

Belki birgün evimize bir gelincik de ortak olur diye hala umut ediyoruz.

Uygar Özesmi ve Oya Ayman - Marmariç, Dernekli Köyü, Bayındır, İzmir - 9 Ağustos 2015